სასტუმრო "მაჟესტიკის" სარდაფები - რატომ უნდა წაიკითხოთ დეტექტიური ჟანრის კლასიკური ნაწარმოები

ჟორჟ სი­მე­ნო­ნი მსოფ­ლიო ლი­ტე­რა­ტუ­რის, გან­სა­კუთ­რე­ბით კი დე­ტექ­ტი­უ­რი ჟან­რის ერთ-ერთი გა­მორ­ჩე­უ­ლი ფი­გუ­რაა. მისი ნა­მუ­შევ­რე­ბი ათწლე­უ­ლებს მო­ი­ცავს და მისი წიგ­ნე­ბის პერ­სო­ნა­ჟე­ბი, გან­სა­კუთ­რე­ბით კო­მი­სა­რი მეგ­რე, ფრან­გუ­ლი დე­ტექ­ტი­უ­რი რო­მა­ნის სიმ­ბო­ლოდ იქ­ცნენ. სი­მე­ნო­ნი იყო არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვად ნა­ყო­ფი­ე­რი მწე­რა­ლი, რო­მელ­მაც შექ­მნა 400-ზე მეტი რო­მა­ნი და მო­თხრო­ბა. მის ყვე­ლა­ზე ცნო­ბილ ნა­მუ­შევ­რებს შო­რის არის - სას­ტუმ­რო "მა­ჟეს­ტი­კის" სარ­და­ფე­ბი.

1903 წელს ლი­ეჟ­ში და­ბა­დე­ბუ­ლი ჟორჟ სი­მე­ნო­ნი ად­რე­უ­ლი ასა­კი­დან იყო და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რი­თა და ჟურ­ნა­ლის­ტი­კით. კა­რი­ე­რის და­სა­წყის­ში წერ­და სტა­ტი­ებ­სა და ეს­სე­ებს, რა­მაც სა­შუ­ა­ლე­ბა მის­ცა ღრმად გარ­კვე­უ­ლი­ყო ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი ადა­მი­ა­ნე­ბის ცხოვ­რე­ბა­ში. ეს შემ­დგომ­ში მისი რო­მა­ნე­ბის ერთ-ერთი მთა­ვა­რი მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი გახ­და.

სი­მე­ნო­ნის ყვე­ლა­ზე დიდი მიღ­წე­ვა არის მისი უნა­რი, შექ­მნას მრა­ვალშრი­ა­ნი, ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რად მდი­და­რი პერ­სო­ნა­ჟე­ბი და მკი­თხვე­ლის ყუ­რა­დღე­ბა ინ­ტენ­სი­უ­რი სი­უ­ჟე­ტით შე­ი­ნარ­ჩუ­ნოს. სწო­რედ ეს ხდის მის რო­მა­ნებს ასე და­სა­მახ­სოვ­რე­ბელს და უნი­ვერ­სა­ლურს.

რო­მა­ნი "სას­ტუმ­რო "მა­ჟეს­ტი­კის" სარ­და­ფე­ბი“ (1942 წ.) არის ერთ-ერთი წიგ­ნი სე­რი­ი­დან კო­მი­სარ ჟიულ მეგ­რეს შე­სა­ხებ. სი­უ­ჟე­ტი ვი­თარ­დე­ბა იდუ­მა­ლი მკვლე­ლო­ბის ირ­გვლივ, რო­მე­ლიც მდიდ­რულ პა­რი­ზულ სას­ტუმ­რო „მა­ჟეს­ტიკ­ში“ მოხ­და. სას­ტუმ­როს ერთ-ერთ სარ­დაფ­ში აღ­მო­ჩე­ნი­ლი იქნა ამე­რი­კე­ლი ბიზ­ნეს­მე­ნის ცო­ლის ცხე­და­რი - იდუ­მა­ლი და მიმ­ზიდ­ვე­ლი ქა­ლის, სა­ხე­ლად მარ­ტინ დორ­სის. მის­მა გარ­დაც­ვა­ლე­ბამ გა­მო­იწ­ვია შოკი ელი­ტა­ში და კო­მი­სა­რი მეგ­რეც ამ საქ­მის გა­მო­ძი­ე­ბას იწყებს...

სი­მე­ნო­ნი სა­ო­ცა­რი ოს­ტა­ტო­ბით ქმნის ატ­მოს­ფე­როს, რო­მელ­შიც და­მა­ლუ­ლი ინ­ტრი­გე­ბი და სო­ცი­ა­ლუ­რი კონ­ტრას­ტე­ბი აღ­მოჩ­ნდე­ბა და­ნა­შა­უ­ლის ამოხ­სნის გა­სა­ღე­ბი. სას­ტუმ­როს სარ­და­ფე­ბი ხდე­ბა ადა­მი­ა­ნის ბუ­ნე­ბის იმ ბნე­ლი და ფა­რუ­ლი მხა­რე­ე­ბის მე­ტა­ფო­რა, რო­მელ­საც მეგ­რე ყო­ველ ნა­ბიჯ­ზე ხვდე­ბა.

კო­მი­სა­რი მეგ­რე არ არის მხო­ლოდ დე­ტექ­ტი­ვი. ის არ ეყ­რდნო­ბა წმინ­და ლო­გი­კას, მა­გა­ლი­თად, შერ­ლოკ ჰოლმსის მსგავ­სად, ან ძა­ლა­სა და ინ­ტუ­ი­ცი­ას, რო­გორც დე­ტექ­ტი­უ­რი რო­მა­ნის მრა­ვა­ლი სხვა გმი­რი. მეგ­რე დამ­კვირ­ვე­ბე­ლი და ფსი­ქო­ლო­გია, რო­მე­ლიც ფიქ­რობს არა მხო­ლოდ მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბებ­ზე, არა­მედ საქ­მის მო­ნა­წი­ლე­თა მო­ტი­ვებ­ზე, პერ­სო­ნა­ჟებ­ზე და ემო­ცი­ებ­ზე.

"სას­ტუმ­რო "მა­ჟეს­ტი­კის" სარ­და­ფებ­ში" მეგ­რე კვლავ გვა­მოგ­ზა­უ­რებს ადა­მი­ა­ნუ­რი ვნე­ბე­ბი­სა და მან­კი­ე­რე­ბე­ბის სამ­ყა­რო­ში, ცდი­ლობს გა­ი­გოს, რამ გა­მო­იწ­ვია ტრა­გე­დია.

რო­მა­ნის ერთ-ერთი ცენ­ტრა­ლუ­რი თემა სო­ცი­ა­ლუ­რი უთა­ნას­წო­რო­ბაა. სი­მე­ნო­ნი ოს­ტა­ტუ­რად გვაჩ­ვე­ნებს, თუ რო­გორ შე­უძ­ლია სო­ცი­ა­ლუ­რი კი­ბის სა­თა­ვე­ში მყოფ ცხოვ­რე­ბას, თა­ვი­სი პრი­ვი­ლე­გი­ე­ბი­თა და სიმ­დიდ­რით, ღრმა მო­რა­ლუ­რი წი­ნა­აღ­მდე­გო­ბე­ბი­სა და ბნე­ლი სა­ი­დუმ­ლო­ე­ბე­ბის და­მალ­ვა. სა­ზო­გა­დო­ე­ბის სა­თა­ვე­ში მყო­ფი ადა­მი­ა­ნე­ბი არ არი­ან და­ცუ­ლი სი­სუს­ტე­ე­ბი­სა და მან­კი­ე­რე­ბის­გან და სწო­რედ ეს სი­სუს­ტე­ე­ბი ხდე­ბა ხში­რად ტრა­გე­დი­ე­ბის მი­ზე­ზი. გარ­და ამი­სა, სი­მე­ნო­ნი ყუ­რა­დღე­ბას აქ­ცევს გა­უ­ცხო­ე­ბის თე­მას. რო­მა­ნის ბევ­რი პერ­სო­ნა­ჟი, მათ შო­რის თა­ვად მსხვერ­პლიც, გა­რე­გა­ნი კე­თილ­დღე­ო­ბის მი­უ­ხე­და­ვად, გა­ნიც­დის ში­ნა­გან იზო­ლა­ცი­ას. ამ თვალ­საზ­რი­სით, „სას­ტუმ­რო „მა­ჟეს­ტი­კის“ სარ­და­ფე­ბი“ შე­იძ­ლე­ბა წა­ვი­კი­თხოთ არა მხო­ლოდ რო­გორც დე­ტექ­ტი­უ­რი ამ­ბა­ვი, არა­მედ რო­გორც ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი დრა­მა.

ეს რო­მა­ნი დღე­საც აქ­ტუ­ა­ლუ­რია, რად­გან ის ბა­დებს კი­თხვებს, რომ­ლე­ბიც ეხე­ბა არა მხო­ლოდ და­ნა­შა­ულს, არა­მედ ადა­მი­ა­ნის მო­რა­ლი­სა და სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ბუ­ნე­ბას. ჟორჟ სი­მე­ნო­ნის წიგ­ნე­ბის ეკ­რა­ნი­ზა­ცია და ადაპ­ტა­ცია გრძელ­დე­ბა ტე­ლე­ვი­ზი­ა­სა და კი­ნო­ში. კო­მი­სარ მეგ­რეს პერ­სო­ნაჟ­მა შთა­ა­გო­ნა დე­ტექ­ტი­ვი მწერ­ლე­ბის მრა­ვა­ლი თა­ო­ბა და გა­მო­ძი­ე­ბის ჩა­ტა­რე­ბის მისი მე­თო­დი, რო­მე­ლიც ეფუძ­ნე­ბო­და ადა­მი­ა­ნის ფსი­ქო­ლო­გი­ის ყუ­რა­დღე­ბას, გახ­და ჟან­რის ერთ-ერთი სტან­დარ­ტი.

ჟორჟ სი­მე­ნო­ნი თა­ვის რო­მან­ში „სას­ტუმ­რო „მა­ჟეს­ტი­კის“ სარ­და­ფე­ბი“ კი­დევ ერთხელ ავ­ლენს თა­ვის უნარს რთუ­ლი ადა­მი­ა­ნის პერ­სო­ნა­ჟე­ბის გა­მო­სახ­ვი­სა და მომ­ხიბ­ლა­ვი დე­ტექ­ტი­უ­რი ის­ტო­რი­ის აგე­ბა­ში. ეს ნა­მუ­შე­ვა­რი, ისე­ვე რო­გორც სხვა მრა­ვა­ლი წიგ­ნი სე­რი­ის კო­მი­სარ მეგ­რეს შე­სა­ხებ, რჩე­ბა მსოფ­ლიო ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი მემ­კვიდ­რე­ო­ბის მნიშ­ვნე­ლო­ვან ნა­წი­ლად, რო­მე­ლიც წარ­მო­ად­გენს ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი დრა­მი­სა და კლა­სი­კუ­რი დე­ტექ­ტი­უ­რი სი­უ­ჟე­ტის იდე­ა­ლურ სინ­თეზს.

გა­მომ­ცემ­ლო­ბა „პა­ლიტ­რა L”ჟორჟ სი­მე­ნო­ნის ათტო­მე­ულს ქარ­თულ ენა­ზე გა­მოს­ცემს. სე­რი­ის ფარ­გლებ­ში, 16 სექ­ტემ­ბრი­დან „ბიბ­ლუ­სის“ ქსელ­ში ხელ­მი­საწ­ვდო­მი იქ­ნე­ბა მე­ო­თხე ტომი: „სას­ტუმ­რო „მა­ჟეს­ტი­კის“ სარ­და­ფე­ბი“, სპე­ცი­ა­ლურ ფა­სად: 10 ლა­რად.

წიგ­ნის შე­ძე­ნა ასე­ვე შე­საძ­ლე­ბე­ლია გა­მომ­ცემ­ლო­ბის სა­იტ­ზე: www.palitral.ge