ერთი ქალის ისტორია და ბევრი ქალის შიში - „მხევლის წიგნი“ - დისტოპიური რომანი, რომელმაც მსოფლიოს საფრთხეები კიდევ ერთხელ შეახსენა

თუ თა­ნა­მედ­რო­ვე ლი­ტე­რა­ტუ­რას თვალს ადევ­ნებთ, მა­შინ კა­ნა­დე­ლი ნო­ვე­ლის­ტის მარ­გა­რეტ ეტ­ვუ­დის „მხევ­ლის წიგ­ნი“ აუ­ცი­ლებ­ლად გექ­ნე­ბათ წა­კი­თხუ­ლი. დის­ტო­პი­უ­რი რო­მა­ნის მი­ხედ­ვით HULU-მ გახ­მა­უ­რე­ბუ­ლი სე­რი­ა­ლიც გა­და­ი­ღო, რომ­ლის მე­ექ­ვსე და ბოლო სე­ზო­ნი უკვე დამ­ტკი­ცე­ბუ­ლია.

„მხევ­ლის წიგ­ნი“ 1985 წელს გა­მოქ­ვეყ­ნდა და მკი­თხვე­ლი­სა და კრი­ტი­კო­სე­ბის ყუ­რა­დღე­ბა სწრა­ფად მი­ი­პყრო თა­ვი­სი ში­ნა­არ­სის, თხრო­ბის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი მა­ნე­რი­სა და სო­ცი­ა­ლუ­რი და პო­ლი­ტი­კუ­რი სა­კი­თხე­ბის თა­ნა­მედ­რო­ვე­ო­ბას­თან რე­ლე­ვან­ტუ­რო­ბის გამო. გან­ვი­ხი­ლოთ მოვ­ლე­ნე­ბი, რო­მე­ლიც წიგ­ნის გარ­შე­მო დატ­რი­ალ­და:

წიგ­ნის ში­ნა­არ­სი

რო­მა­ნი გვი­ამ­ბობს შე­მაძ­რწუ­ნე­ბე­ლი მოვ­ლე­ნე­ბის შე­სა­ხებ, რო­მე­ლიც რე­ლი­გი­უ­რი ექ­სტრე­მიზ­მი­სა და ტო­ტა­ლი­ტა­რუ­ლი რე­ჟი­მის სიმ­ბი­ოზ­მა და­ა­ტე­ხა გი­ლე­ა­დის (აშშ-ის ახა­ლი სა­ხელ­წო­დე­ბა რე­ჟი­მის დამ­ყა­რე­ბის შემ­დგომ) მცხოვ­რებ ქა­ლებს თავს. მნიშ­ვნე­ლო­ბა არ აქვს, რო­მელ სო­ცი­ა­ლურ სა­ფე­ხურ­ზე იმ­ყო­ფე­ბა ქალი - მხევ­ლის თუ მმარ­თვე­ლის ცო­ლის, მისი თა­ვი­სუფ­ლე­ბა მთლი­ა­ნად მა­მა­კა­ცის და სა­ხელ­მწი­ფოს ხელ­შია. მას არ შე­უძ­ლია და­მო­უ­კი­დებ­ლად მი­ი­ღოს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბე­ბი თა­ვი­სი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის, ფერ­ტი­ლუ­რო­ბის, საქ­მი­ა­ნო­ბი­სა და გა­და­ად­გი­ლე­ბის შე­სა­ხე­ბაც კი. ქალს ყველ­გან უთ­ვალ­თვა­ლე­ბენ, ყო­ველ­თვის აკონ­ტრო­ლე­ბენ, ტან­ჯა­ვენ, ასა­ხიჩ­რე­ბენ, იძუ­ლე­ბით ამუ­შა­ვე­ბენ იმი­სათ­ვის, რომ რე­ჟი­მის მორ­ჩი­ლი გახ­დეს. ისიც, თუ ყვე­ლა ბრძა­ნე­ბას მიჰ­ყვე­ბა, შე­იძ­ლე­ბა, ცო­ცხა­ლი გა­დარ­ჩეს, ხოლო თუ წი­ნა­აღ­მდე­გო­ბას გა­მო­ავ­ლენს, ვინ იცის, კო­ლო­ნი­ა­ში ამოხ­დე­ბა სული თუ პირ­და­პირ ქუ­ჩა­ში მოკ­ლა­ვენ და მის სხე­ულ­საც ისე გა­აქ­რო­ბენ, თით­ქოს არც არ­სე­ბუ­ლა.

თუმ­ცა­ღა რო­გორც წესი, დიქ­ტა­ტუ­რი­სა თუ რე­ლი­გი­უ­რი ექ­სტრე­მიზ­მის წი­აღ­ში ყო­ველ­თვის იბა­დე­ბა მძლავ­რი წი­ნა­აღ­მდე­გო­ბა, რო­მე­ლიც ადრე თუ გვი­ან სის­ტე­მას სრუ­ლად ჩა­მო­აქ­ცევს.

რო­მა­ნის აღი­ა­რე­ბა და მისი აკ­რძალ­ვა სხვა­დას­ხვა ქვე­ყა­ნა­ში

ქა­ლის რეპ­რო­დუქ­ცი­უ­ლი უფ­ლე­ბე­ბი,მისი როლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში, ავ­ტო­რი­ტა­რიზ­მი მსოფ­ლი­ოს სხვა­დას­ხვა ქვე­ყა­ნა­ში და ფუნ­და­მენ­ტა­ლიზ­მის საფრ­თხე­ე­ბი დღეს ისე­თი­ვე აქ­ტუ­ა­ლუ­რი სა­კი­თხე­ბია, რო­გო­რიც რო­მა­ნის შექ­მნის პე­რი­ოდ­ში იყო.

იმის ფონ­ზე, რომ არა­თუ ავ­ტო­რი­ტა­რუ­ლი, არა­მედ დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი ქვეყ­ნე­ბის ნა­წი­ლიც ქა­ლის რეპ­რო­დუქ­ცი­ულ უფ­ლე­ბებს მკაც­რად აკონ­ტრო­ლე­ბენ (მა­გა­ლი­თად პო­ლო­ნე­თი, სა­დაც გა­მო­ნაკ­ლი­სი შემ­თხვე­ვე­ბის გარ­და აბორ­ტის გა­კე­თე­ბა აკ­რძა­ლუ­ლია; ასე­ვე აბორ­ტის უფ­ლე­ბა ნა­წი­ლობ­რივ და სრუ­ლად შე­ზღუ­დუ­ლია აშშ-ის ზო­გი­ერთ შტატ­ში - ალა­ბა­მა, მი­სუ­რი, ვა­ი­ო­მინ­გი...), ეტ­ვუ­დის დის­ტო­პი­უ­რი რო­მა­ნი კი­დევ ერთხელ გახ­და აქ­ტუ­ა­ლუ­რი.

აშშ-ში აბორ­ტის უფ­ლე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბულ შე­ზღუდ­ვებს X-ზე თა­ვად მწე­რა­ლიც გა­მო­ეხ­მა­უ­რა. მან ჯერ სა­კუ­თა­რი ფოტო გა­ნა­თავ­სა, რო­მელ­ზეც ფინ­ჯნით ხელ­შია გა­მო­სა­ხუ­ლი. ფინ­ჯან­ზე კი და­ტა­ნი­ლია წარ­წე­რა - „მე გი­თხა­რით“, შემ­დეგ მოვ­ლე­ნებს პოს­ტიც მი­უ­ძღვნა.