ფსკერზე

შესავალი

ზუსტად ვერ ვიხსენებ როდის დაიწყო ყველაფერი. არც ის მახსოვს ნამდვილად მე ვიყავი თუ არა ის, ვინც ადიდებული ტალღებიდან სწორედ იმ დროს გამოვიდა, ფილტვებში მხოლოდ ბოლო ამოსუნთქვისთვის საკმარი ჰაერი რომ ჰქონდა შერჩენილი...

ვერ გეტყვით რა ჰქვია გრძნობას, როდესაც იაზრებ, რომ გადარჩი არა იმიტომ რომ საკმარისად ძლიერი ხარ, არამედ იმიტომ რომ უბრალოდ გაგიმართლა... არ ვიცი ასეთი გადარჩენა უფრო სიამოვნების მომგვრელია თუ სიკვდილის ტოლფასი, თუმცა ერთადერთი, რასაც ფიქრობ იმ მომენტშიც და მერეც არის ის, რომ შენ ისევ სუნთქავ, ისევ მოძრაობ, ლაპარაკობ, გრძნობ და გესმის, თუმცა ერთადერთი რასაც ძალიან დიდიხანი ვეღარ აკეთებ არის ის, რომ აღარ გიხარია.

თითქოს აბსურდია და არც დაიჯერებთ, მაგრამ მართლა ვერ ვიხსენებ როდის გავხდი ის, ვინც არასდროს მინდოდა ვყოფილიყავი.

დასაბამად შექმნა ღმერთმა ცა და ქვეყანა. ხოლო ქვეყანა იყო უხილავი და გაუმზადებელი, და ბნელი იყო უფსკრულზე, და სული ღვთისა მიმოიქცეოდა წყალზე.

27 აპრილი, 20:40

კარზე კაკუნია და მე ჩემი ვაჟისკენ გავრბივარ. ვეუბნები, რომ ოთახში გავიდეს, რადგან უკვე მისი ძილის დროა და უნდა დაიძინოს.

-დედა, კბილები არ გავიხეხო?-მეკითხება რუტინას მკაცრად მიჩვეული და დაბნეული მიყურებს.

კარზე აკაკუნებენ, თუმცა ახლა უფრო ხმამაღლა და ნოე ისტერიკულად იწყებს კანკალს.

-დედა, ამიყვანე, ამიყვანე-ჩურჩულებს. თითქოს მიეჩვია კიდევ იმ ფაქტს, რომ მისი ძილის დროს საათი კი არა, შიში და ის დემონი წყვეტს, მაჯლაჯუნასავით რომ დააწვა ჩემს ბედს.

-ნოე, ძილის დროა. წადი საძინებელში. -ვეუბნები ხმამაღლა და სწრაფად ვაცილებ საძინებლამდე. შემყავს, ლოგინში ტანსაცმლიანსა და ფლომასტრით მოხატული, დასაბანი ხელებით ვაწვენ, საბანს კარგად ვაფარებ, შუბლზე ვკოცნი და სირბილით გამოვდივარ გარეთ. უკვე დახურული კარიდან ხმა მესმის:

-დედა, მე რომ არ მიკოცნია?

კარზე ისეთი ბრახუნია, მომენტალურად ადგილზე ვიყინები. შემოსასვლელისკენ მივდივარ, გზად სარკის წინ უნდა გავიარო, თუმცა ჩემს ანარეკლს ვერ ვხედავ. დასერილ ხელებს მოსაცემში ვმალავ და ვინ იცის მერამდენედ ვაიძულებ საკუთარ თავს, რომ ადამიანებისთვის ჩვეული გამომეტყველება მივიღო: დაღლილი დიასახლისის, მოწყენილი ქალის, რომელიც მთელ დღეს სახლში ატარებს და სამზარეულოში ტრიალებს, ან ბედნიერი ცოლის, რომელსაც ერთი სული აქვს როდის აჩვენებს ქმარს ფასდაკლებით ნაყიდ ქვაბების ნაკრებს და მოუყვება როგორ დამარცვლა დღეს პირველად მათმა შვილმა რთული წინადადება. თანახმა ვარ ნებისმიერზე, ოღონდ არა შიშზე, ოღონდ არა შიშზე...

ერთიანად ვაღებ.

ზამთრის სუსხთან ერთად, სახლში ჩემი ბავშვობის ყველა კოშმარი ერთად შემოდის და ვხვდები, რომ არც ეს საღამო იქნება განსხვავებული.

28 აპრილი, 04:30

ჩემი ვაჟის საბანში უთავბოლოდ ვეხვევი და მკრედზე ძლიერად ვიჭერ ხელებს... ასე მგონია გაქანებული მატარებლიდან გადმოვვარდი და ჯერ კიდევ ვარდნის პროცესში ვარ. დაუსრულებელი ტირილები ამ ღამესაც მოვიდნენ ჩემთან, ერთმანეთში ირევიან, გულ-მუცელში მეღვრებიან და ყელზე მებჯინებიან...

ხმის ჩახლეჩვამდე ვყვირი, თუმცა ჩუმად...

შეუჩერებლად გავრბივარ, თუმცა უმოძრაოდ...

-დედა, ტირი?-მეკითხება ნახევრად მძინარე, ისე რომ თვალებს არ ახელს. პატარა ხელებს ლოყაზე მადებს და ცხვირი სახესთან მოაქვს. იმდენად თბილია მისი სუნთქვა, სულში ერთიანად მეფურჩქნებიან დატეხილი, გამხმარი და ალბათ ყველაზე მახინჯი, თუმცა მაინც ყვავილები...

პასუხს არ ვცემ. იქნებ დაიჯეროს რომ უკვე მძინავს და ასე მოტყუებით კიდევ ერთი ღამით შემაფაროს თავის ბავშვობას.

სხეული კანკალს დიდიხნის განმავლობაში არ წყვეტს. ვაკვირდები და ვხვდები, რომ ყოველ ჯერზე, როდესაც ეს ხდება, ყველაზე მეტად საკუთარი თავი მეზიზღება, რაც თითქოს უცნაურია, რადგან ალბათ კი არ უნდა მეზიზღებოდეს, უნდა მეცოდებოდეს, თუმცა არა... მეზიზღება იმდენად, რომ თვალებს ვხუჭავ რაც შეიძლება მაგრად და ვცდილობ ის მოგონება გავიხსენო, სადაც ოდესღაც ყველაფერს ჰქონდა აზრი.

საოცარია არა? გირტყამდნენ, გაგინებდნენ, ზედ გდგებოდნენ, შენ კი ამ დროს გონებაში ბავშვობის ერთი აკვიატებული კადრი გიტრიალებდეს თვალწინ: მე და მამა ვსხედვართ თბილ ქვიშაზე, წინ გასაოცარი დაისია...წითელი, ნარინჯისფერი და ყვითელი ღრუბლები ერთმანეთშია აზელილი, მზე ნახევრად ჩასულია. ჰაერი გაჟღენთილია თევზისა და მარილის სუნით, რომელიც საშინლად მიწვავს ნესტოებს. მამა ხელს მხვევს და თითით რაღაცაზე მანიშნებს... ჰორიზონტზე დელფინები მონავარდობენ. გაოცებისგან ფეხზე ვდგები და გასაოცრი შეგრძნება მეუფლება. თითქოს იმ დელფინების ნაცვლად მე ვარ... ხელებს ვშლი და ზღვიდან მონაბერ სიოს ვუშვერ სახეს.

მოგონება აქ წყდება. არ მახსოვს მერე რა მოხდა, როგორ წავედით სახლში ან სხვა დროსაც თუ მქონდა იგივე შეგრძნება, მას შემდეგ კიდევ ვიყავი თუ არა ზღვაზე, თუმცა ზუსტად ვიცი ის, რომ ამ დღის შემდეგ აღარც მამა მინახავს და აღარც დელფინები.

დედა ამბობდა, რომ როდესაც უნდა გავჩენილიყავი სამშობიაროს ფანჯრიდან ატმის ყვავილების თავბრუსდამხვევი სურნელი შემოდიოდა. ეს დეტალი იმდენად ჰქონდა გამჯდარი მეხსიერებაში, რომ მერეც, როდესაც სხეულთან ერთად გონებაც დაუავადდა და საკუთარი თავის შესახებაც დაავიწყდა ყველაფერი, ყოველ გაზაფხულზე ჩვენი პატარა სახლის მარჯვენა კუთხეში ძლივსძლიობით გადიოდა და საათობით იჯდა ვარდისფრად აფეთქებული ატმების ქვეშ. რას ფიქრობდა არასდროს უთქვამს, თუმცა თავისი დაბერებული, უამრავსევდაგამოვლილი, ვიღაცისთვის არაფრით გამორჩეული თვალებით სადღაც შორს იყურებოდა...მაგრამ ეს არა მანძილის, არამედ დროის სიშორეს უფრო ჰგავდა. იქნებ იმ ატმებსაც იმიტომ კი არ აკითხავდა, რომ ერთადერთი შვილის დაბადებისა და, როგორც თავად ამბობდა, მის ცხოვრებაში ასევე ყველაზე ბედნიერი დღის მონატრების სურვილი ჰქონდა, არამედ უბრალოდ ასე უნდოდა ან იქნებ საკუთარი თავი ენატრებოდა - ახალგაზრდა, ლამაზი და ძლიერი...

მოკლედ, მე რომ გავჩნდი იმ დღეს დედაჩემი ყოველთვის განსაკუთრებულად იხსენებდა ხოლმე. შემდეგ ამ მოგონებას მოჰყვებოდა ბავშვობის ამბები: პირველი ნაბიჯები, პირველი კბილი, პირველი „დედა“ და „მამა“, ბავშვური კოშმარების გამო გათენებული ღამეები, მშობლების თბილი ლოგინის ტკბილი სუნი, სკოლის ამბები, ზაფხულის დაუსრულებელი დღეები და ყველაზე სწრაფი ღამეები... დედაჩემის მოყოლილი მოგონებები ნელ-ნელა ჩემი მოგონებები ხდებოდა. ეს იმდენად ბუნებრივი პროცესი იყო, რომ წლების შემდეგ ეჭვიც აღარ მეპარებოდა, რომ მე თვითონ შევესწარი ჩემს პირველ ნაბიჯებსა თუ პირველ გაცინებას.

მამაჩემის შესახებ ჩემმა მეხსიერებამ მხოლოდ ორი დეტალი შემოინახა: ერთი ის, რაც უკვე მოვყევი და მეორე, იმავე საღამოს ერთი მომენტი, როდესაც მან დიდი, შავი ჩანთა აიღო და უსიტყვოდ გაიხურა კარი. მაშინ რა თქმა უნდა არ ვიცოდი, რომ ეს ბოლო კადრი იყო, თუმცა მახსოვს ჩემი, როგორც ბავშვის ემოცია, რომ ვიყავი უკიდეგანოდ გულნატკენი, რადგან მამა პირველად წავიდა კოცნის გარეშე.

-ანა, ვახშმის დროა!-მითხრა დედამ.

და ეს სიტყვები იმდენად აუღელვებლად იყო ნათქვამი, მერე სულ ვფიქრობდი ხოლმე, რანაირად შეიძლებოდა მსგავსი სიმშვიდის შენარჩუნება, როდესაც ამქვეყნად რჩები სრულიად მარტო და იცი, რომ ეს სიმარტოვე შენს გვერდით იქნება სიკვდილამდე.

თუმცა რეალობას საკმაოდ გვიან გავუსწორე თვალი და მივხვდი, რომ დედას ასეთი სიმშვიდე ბრჭყალებში ჩასასმელი სიტყვა იყო და მისი ერთადერთი მიზეზი მე ვიყავი. ეს აღმოჩენა კი მხოლოდ მას შემდეგ გავაკეთე, რაც ერხელ ძლიერი ტკივილებით გაწვალბეულმა დედაჩემმა პირველად და უკანასკნელად დაიწუწუნა:

-იმხელა დარდი ჩავიკალი ჩუმად გულში, მოთქმით რომ მეყვირა იქნებ დღეს ასე არც დავტანჯულიყავიო.

მამაჩემის წასვლა იყო ის მთავარი გარდამტეხი მოვლენა, რომლის შემდეგაც დაიწყო ჩემი უმშვიდესი ცხოვრება. ვერ ვიტყვი, რომ მამას რაიმე შფოთვა შემოჰქონდა სახლში, თუმცა თითქოს ეს იყო ის ერთადერთი რამ, რაც შეიძლებოდა მნიშვნელოვან ფაქტად ჩათვლილიყო და მას შემდეგ არ ყოფილა არაფერი, რაც გადამეტებული ყურადღების ღირსად უნდა გამეხადა. ამას ასე მკაფიოდ იმიტომ აღვნიშნავ, რომ მიუხედავად ამ სიმშვიდისა, მუდმივად მქონდა საშინელი შტორმის მოლოდინი, რომელსაც წინ უსწრებს შემზარავი სიჩუმე და ამ სიჩუმეში ვიცხოვრე 17 წელი... სხეულით ვგრძნობდი, რომ უნდა მომხდარიყო ის, რაც საერთოდ შეცვლიდა ყველაფერს... რაც გახდებოდა დასაწყისი დაუსრულებელი ბრძოლებისა, თუმცა არ ვიცოდი რა ან ვინ უნდა ყოფილიყო ამ ბრძოლის ადრესატი. ცხოვრების ყველაზე დიდი შავი ხუმრობა კი სწორედ ისაა, რომ ხშირად ჩვენი ყველაზე დიდი მტერი ყველაზე ახლო ადამიანი, ან სულაც საკუთარი თავი ხდება, რომელსაც ებრძვი, ებრძვი და ებრძვი... და რაც უფრო ახლობელია იგი, მით უფრო სასტიკი და დაუნდობელია ომი.

რა ხდის სხვა ადამიანს ჩვენთვის განსაკუთრებულს? როგორ შეიძლება შეგიყვარდეს, ენდო და გაშიშვლდე ისე, რომ სანაცვლოდ არ ითხოვდე არაფერს, რადგან სიყვარული სწორედ ქმედების შემდეგ მოლოდინების არსებობისგან არის ყველაზე შორს. მთელი ცხოვრება უანგაროდ ზრუნვა, პასუხისმგებლობა, რომელსაც იღებ იმისთვის, რომ უზრუნველყო სხვა ადამიანის სიმშვიდე, კომფორტი და, რაც მთავარია, ბედნიერება.

ასე მეგონა მანამ, სანამ ვიღაცამ ბოლომდე არ ჩამოაფარა ფარდები ჩემი ცხოვრების ფანჯრებზე და გარკვევით არ მითხრა, რომ ყველაფერი, რასაც ფიქრობ თეორიაა და რეალობაში არ არსებობს არაფერი უანგარო.

მართალია, ხშიარდ ამბობენ, რომ ამ ცხოვრებაში უმიზეზოდ საერთოდ არაფერი ხდება, მაგრამ ვინ იცის? ვინ დაადგინა კანონზომიერება, სადაც ყველაფერი გარკვეული თანმიმდევრობითაა დალაგებული? ჩემთვის ეს უბრალოდ გაცვეთილი ფრაზაა, რომლითაც ადამიანები საკუთარი უძლურების გამართლებას ცდილობენ, რომ თურმე რაც ხდება მათი ბრალი კი არა, უბრალოდ წინასწარ გაწერილი სიუჟეტია.

28 აპრილი, 08:15

ტკივილისგან ვერ ვმოძრაობ. ახლა ვხვდები, რომ გახეთქილი ტუჩიდან ისევ მომდის სისხლი და თეთრ ბალიშზე დაუსრულებლად ჩნდებიან ნაცნობი წითელი ლაქები. სხეული ისევ მიკანკალებს, თუმცა გასული რამდენიმე საათისგან განსხვავებით ვგრძნობ, რომ ისევ ვსუნთქავ და ესეიგი ცოცხალი ვარ... რომ ჯერ არ დამილევია ერთი მუჭა საძილე წამლები და ჯერ არ შევმდგარვარ სკამზე ჭერზე ჩამოკონწიალებული თოკის პირისპირ.

ვფიქრობ და წამიერად ძალიან მრცხვენია ჩემი შვილის ამ ფიქრების გამო, რადგან ჩემ გარეშე მისი ისედაც ბნელი ცხოვრება ალბათ უკიდეგანო შავ ლაქად გადაიქცევა. ასე, ტკივილისგან გაწამებულს ხშირად მიფიქრია, რომ იქნებ ღმერთმა ამიტომაც მაჩუქა ის, ვის გამოც ვერასდროს გავბედავ სიკვდილს? ვგრძნობ როგორ ფეთქავს სისხლძარღვები მის პაწაწუნა  ხელებზე, არაერთხელ რომ შეუშრიათ შიშისა და ტკივილის ცრემლები ნახევრადმკვდარი დედის თვალებიდან. ვუყურებ და წამიერად საშინელი სიბრაზე მიბყრობს... რატომ ? ვიმეორებ გონებაში დაუსრულებლად, თუმცა არ ვიცი რას გულისხმობს ეს „რატომ“... ალბათ ყველაფერ იმას, რამაც ჩემი და ჩემი შვილის საუკეთესო წლები სადღაც გადამალა ისე, რომ ვეღარასდროს მივაგნებ მათ. არ მახსოვს მისი პირველი კბილები და პირველი სიტყვა, რადგან ამ დროსაც, მანამდეც და მერეც სულ მეშინოდა. შიში კი ისეთი ვერაგი გრძნობა აღმოჩნდა, რომ დავკარგე არამხოლოდ დროის, არამედ სივრცისა და ირგვლივ მომხდარი მოვლენების აღქმის უნარი. სამაგიეროდ შევიძინე ჩუმად ყვირილის ზებუნებრივი ძალა, რომელსაც ხშირად უხსნია ჩემი გული შუაზე გასკდომისგან.

გარეთ საოცარი გაზაფხულია. დილაობით ჩვენს აივანთან განსაკუთრებულად იგრძნობა ყვავილების, მიწისა და ფუნთუშების სუნი, რომელსაც მთელი დღის განმავლობაში აცხობს ერთი პუტკუნა ქალი. ჩუმად ვდგები ნოეს პაწაწუნა საწოლიდან, სადაც მხოლოდ ნახევრად ვეტევი, თუმცა უკვე სრული 1 წელია აქ მძინავს და აივანზე გავდივარ. შევნატრი ადამიანებს, რომლებიც სხვადასხვა ემოციებით სხვადასხვა მიმართულებით მიიჩქარიან. ემოციების მრავალფეროვნება ჩემთვის, როგორც მუდმივ შიშში მყოფი ადამიანისთვის, იმდენად გასაოცარი რამ არის, რომ ხშირად სარკესთან მიცდია გაუცხოებული მიმიკებისა და ემოციების გამოხატვა. იქნებ დამავიწყდა როგორია სიცილი? გაოცება? სიამოვნება? წყენა? ბედნიერება?

შემოსასვლელიდან ხმა მესმის:

-შეგიძლია მწვანე სვიტრი მომიძებნო?

ოთახიდან მაშინვე გავდივარ, მეორე საძინებლიდან მწვანე სვიტრი მიმაქვს და უხმოდ ვუდებ სკამზე. როგორც ჩანს ალკოჰოლი სრულად გავიდა მისი ორგანიზმიდან და ახლა მასა და გუშინდელ კაცს შორის მხოლოდ ის სხვაობაა, რომ ამჯერად მონსტრი ფხიზელია, თუმცა გაცილებით უფრო სასტიკი.

-რა ხდება, ზედაც აღარ მიყურებ?!-მეუბნება და სახე ახლოს მოაქვს. მკოცნის. წამიერად ვშეშდები. ვიცი, რომ ეს კოცნა უბრალოდ დაცინვაა, თუმცა ჩემი გონება ზუსტად ერთწამიანი ბედნიერების წარმოსახვას ქმნის, სადაც მოსიყვარულე ქმარი სამსახურში წასვლამდე ცოლს კოცნით ემშვიდობება. უცებ მეღიმება და, რა თქმა უნდა, მისთვის არც ეს ღიმილია შეუმჩნეველი.

-მოგეწონა?-მეკითხება და გუშინდელი ცემისგან დალურჯებულ მკლავზე მაგრად მიჭერს ხელს. სიმწრისგან წამიერად ვკვნესი. ამ დროს ნოე ოთახიდან გამოდის და ახალგაღვიძებულ თვალებს იფშვნეტს. როგორცვე შემოგვხედავს ზღურბლზე შეშდება და თვალებით ვანიშნებ რომ უკან შევიდეს ოთახში, თუმცა ვეღარც წინ მიდის და ვეღარც უკან. თვალები უწყლიანდება და ენის ბორძიკით იძახის:

-მამიკო, დღეს არრ...დღეს არრრ...-იწყებს რაღაცის თქმა, მაგრამ ვეღარ ამთავრებს და ვხედავ როგორ უსველდება შარვალი.

-ეს კაცად როგორ ივარგებს?-მეუბნება დამცინავად და კარის ჯახუნით გადის სახლიდან.

ამოვისუნთქე და ნოეს ჩავეხუტე.

-ნუ გეშინია, ახლა მე და შენ მარტოები ვართ. დროა მოწესრიგდე და შემდეგ ბევრი ვითამაშოთ, კარგი?-ვეკითხები რაც შეიძლება მხიარულად.

თავს მიქნევს და უხმოდ მიდის აბაზანისკენ.

ნოე რომ დაიბადა მე 20 წლის ვიყავი. მიუხედავად პატარა ასაკისა, ალბათ რაღაც განსაკუთრებულმა ინსტიქტმა მიბიძგა მეკეთებინა ის ყველაფერი, რაც საჭირო იყო. ნოეს არსებობით ჩემი არსებობაც გადარჩა, თუმცა მხოლოდ არსებობა და სხვა არაფერი, რადგან ზოგჯერ, როცა ვფიქრობ, იმასაც ვერ ვხვდები რა უნდა ვუწოდო ქალს, რომელიც მთელ ახალგაზრდობას კარგავს, აღარ აქვს შერჩენილი აღარც გამბედაობა, აღარც ლაპარაკისა თუ სიმშვიდის უნარი... ვერ ვიტყვი, რომ გარეგნულად რაიმე მეტყობა, რადგან ალბათ დედაჩემის გენეტიკა ჯერ კიდევ მიცავს, თუმცა ამას მაინც ვერ დავარქმევ სილამაზეს. სარკეში თუ ვხედავ ჩემს თავს, ერთადერთი გრძნობა, რომელიც მეუფლება, ეს არის შეცოდება და ზიზღი. თუ ვხედავ-მეთქი იმიტომ ვამბობ, რომ ზოგჯერ საერთოდ ვერ ვხედავ. იქნებ იმიტომ რომ ჩემი პიროვნებიდან მხოლოდ არარაობა დარჩა?

ხშირად ვეკითხები საკუთარ თავს იმას, რასაც ალბათ ყველა იკითხავდა: „რატომ არ მირბიხარ იქიდან, სადაც ხარ?“

-ალბათ იმიტომ რომ წასვლისაც მეშინია...სად წავიდე, სადაც ვერასდროს მომაგნებს? თვითონაც უამრავჯერ უთქვამს, რომ თუ ოდესმე ღრმად ამოსუნთქვას გადავწყვეტ, აუცილებლად კიდევ უფრო მაგრად წაგიჭერ ყელში ხელებსო. მიფიქრია, იქნებ ცდად მაინც ღირს... იქნებ ასეც სჯობდეს და ისევ იმის ხელით მოვკვდე, ვისაც ყველაზე ნაკლებად უნდა ეს მხოლოდ და მხოლოდ იმ მიზეზით, რომ ერთიან სიკვდილს არ ვიმსახურებ და რაც შეიძლება იხანგრძლივებს ჩემი წამებით მიღებულ სიამოვნებას?! ღმერთო, აღარ მირტყავს საკმარისად? აღარ არის საკმარისი იმისთვის, რომ დამემართოს რაიმე და აქვე ამომხდეს სული? ვფიქრობ, ვფიქრობ და შემდეგ იატაკზე დაგდებული, დასისხლიანებული შორიდან ვუყურებ საკუთარი შვილის სახეს, რომელიც უემოციო სახით იყურება ოთახის თითქმის დაკეტილი კარიდან. იყურება სადღაც შორს და მახსენდება დედაჩემი, რომელიც სწორედ ასე გაჰყურებდა უკანასკენლი წლების განმავლობაში ჰორიზონტს. რას უყურებ ნოე? რას უყურებ დედიკო? ნოე... ნოე, რომელსაც სულ ერთი წამის მეათასედი ნაწილის განმავლობაში ვერ ვიტან, რადგან სწორედ ის მაიძულებს გავუძლო ყველაფერს. შემდეგ ეს წამი ქრება და თითქოს უკვე გაჩერებული გული ახლიდან, ერთიანად იწყებს ფეთქვას. ოვერსტიმულაციით გამოწვეული შოკური მდგომარეობა მყისიერად მიბიძგებს ავდგე. ჩემს ვაჟთან მივდივარ და მთელი სხეულით ვეკვრი. ვეუბნები რომ კარგად ვარ და არ შეეშინდეს, თუმცა ნოეს არც ჩემი ტყუილების სჯერა დიდიხანი და ზოგჯერ მგონია, რომ აღარც ეშინია.

29 აპრილი, 22:00

ნოე, ამ წერილს ვწერ მხოლოდ შენთვის. მინდა, რომ ოდესმე, როცა უკვე დიდი იქნები, როგორმე აღმოაჩინო და წაიკითხო ის, რის თქმასაც მე ალბათ ვერ შევძლებ. რატომ ვერ შევძლებ ამას შენთვითონაც მიხვდები მაშინ, როცა გაიზრდები და ყოველ ღამით კოშმარებად მოვლენ შენთან შენი ბავშვობის მოგონებები.

ვერ შევძელი შენი ბავშვობის დაცვა, დედი. ვინ იცის ახლა რას გრძნობ, როცა უკვე დიდი ხარ და სულ სხვა თვალით უყურებ იმას, რაც ოდესღაც ხდებოდა. იქნებ ახლა ყველაზე მეტად მე მადანაშაულებ, რომ არ და ვერ აღმოვჩნდი საკმარისად ძლიერი, მაგრამ მე მაინც გეტყვი, რომ თუ კი რამ გამაჩნია კარგი და ასეთი ალბათ მხოლოდ რამდენიმე მოგონებაა ჩემს ცხოვრებაში, მას დაუფიქრებლად დავთომობდი შენთვის, კიდევ უამრავ წელს გავატარებ აქ, ამ სახლში, სადაც ჩემი პირადი ჯოჯოხეთია და ვინ იცის რამდენ ტკივილს ავიტანდი შენს გამო... შენ ალბათ მკითხავ, მე ხომ არ მითხოვია ეს ყველაფერი გაგეკეთებინა, რატომ მრევ იმაში, რაც ჩემი მიზეზით არ მომხდარაო? მართალი ხარ... არა შენი მიზეზით, არა შენ გამო, თუმცა ალბათ შენი დაკარგვის შიშით... მამაშენი მუდმივად მიმეორებს, რომ ჩემი არასწორი ნაბიჯებით აუცილებლად დაგკარგავ, ამიტომაც ვცდილობ სწორად ვიარო, მაგრამ არის კი ეს სწორი?

ვისთვისაა სწორი, ნოე?

იცი, ზამთარში ხშირად ჩავიოდი სოფელში ბებიასთან. დღემდე მახსოვს ბებიაჩემის თბილი ლოგინი, რომელშიც ყველაზე ცივ ღამეებს ვატარებდი და ყველაზე საინტერესო ზღაპრებს ვისმენდი, თუმცა მახსოვს ისიც, რომ დედაჩემი მუცლის ტკივილამდე მენატრებოდა. რა უცნაურად ჟღერს არა? მაგრამ ასე იყო... იმდენად მინდოდა მისი სუნი მეგრძნო, რომ ხშირად მუცელი ამტკიებია, მოვკრუნჩხულვარ საწოლზე და მიტირია ჩუმად, თუმცა ბებია მაინც ყოველთვის იგებდა.

-შენ მოგიკვდი ბებო!-მეტყოდა ხოლმე ჩუმად და უსიტყვოდ მიკოცნიდა ცრემლიან ლოყებს.

დედაჩემი ყოველ ზამთარს სხვა ქალაქში მიდიოდა სამუშაოდ, სხვა გზა არ ჰქონდა, რადგან ეს სამი თვის სამყოფი ფული იყო, თუმცა ჩვენ იძულებულები ვიყავით უფრო მეტიც გვემყოფინა, რადგან მაშინ სამსახური, მითუმეტს ქალისთვის, ძალიან ჭირდა. ამიტომაც 5 წლის მე ნაადრევად გაიზარდა, ამქვეყნიურ ტკივილებს ჯერ კიდევ ნორჩი და პაწია ხელებით შეეჭიდა ზუსტად ისე, როგორც შენ, თუმცა სრულიად სხვანაირად, მაგრამ ალბათ ნაცემი და შელახული დედის ყურებას, სჯობს საერთოდ ვერ უყურო მას, ან იქნებ შენ სხვანაირად ფიქრობ?

ეს არ არის ჭკუის სასწავლებელი წერილი, სადაც იპოვი კითხვებზე პასუხებს. არც გამომშვიდობებაა და არც რაიმე ისტორიების მოყოლის შესაძლებლობა. ეს არის პატიების თხოვნა იმისთვის, რომ შენ არასდროს გქონია ის, რაც სხვა ბავშვებს ჰქონდათ: სილაღე, სიხარული, სიმშვიდე... როცა გძინავს, მე ყოველღამით გებოდიშები, მაგრამ განა საკმარისია ეს იმისთვის, რომ გამოვისყიდო ყველაფერი, რაც შენს მიმართ დამიშავებია?

დაიმახსოვრე და ყოველთვის, როდესაც ცხოვრებაში რაიმე წინააღმდეგობას გადააწყდები, გაიხსენე, რომ არასდროს იყო დედაშენივით სუსტი. ამ ისტორიაში კი იცი ყველაზე სამწუხარო რა არის? ის რომ შენს სისუსტეს იაზრებ მაშინ, როცა უკვე იმდენად ხარ მიწასთან გასწორებული, რომ აღარ შეგიძლია ბრძოლა წამოდგომისთვის. მანამდე კი გგონია, რომ მთებს გადადგამ, უბრალოდ ცოტა დრო გჭირდება...სულ ცოტაც...აი სულ ცოტაც და...

ეს „ცოტა დრო“ გადის, თუმცა ისევ იქ ხარ, სადაც იყავი, ან შეიძლება უფრო უკანაც კი.

შენ რა გემახსოვრება, თუმცა მაშინ, როცა საბოლოოდ გადავწყვიტე, რომ დედაჩემთან უნდა წავსულიყავი, მამაშენმა მეორე დღეს ძალით წამოგიყვანა უკან. როგორ მახსოვს ის დღე... საშინლად წვიმდა, შენ ახალგაღვიძებული იყავი და მხოლოდ მოკლემკლავიანი მაისური გეცვა. ვერც გავიაზრე ისე მოვარდა რამდენიმე მეგობართან ერთად, გამომგლიჯა შენი თავი ხელიდან და მანქანისკენ წაგიყვანა. საშინელ ხმაზე ვბღაოდი, მოგდევდი და უკნიდან გეჭიდებოდი პაწაწინა ხელებზე, რომლებსაც ჯიუტად მიშვერდი მამაშენის წინააღმდეგობის მიუხედავად. მე, უპატრონო და ყველასგან ზურგშექცეული, რას გავხედბოდი იმ ადამიანთან(?), რომელსაც ყოველთვის ყველა ზურგს უმაგრებს? წაგიყვანეს და თან შემომითვალა, თუ არ დაბრუნდები ვეღარც ნახავო. ვიჯექი გამწარებული და ვფიქრობდი, რა უნდა მექნა დაბრუნების გარდა. მხოლოდ ნახევარი ღამე გავძელი და ბებიაშენის დიდი წინააღმდეგობის მიუხედავად, რომ რამენაირად უკან დაგაბრუნებდით, მაინც მოვედი და მეტიც, ვეხვეწე, რომ სახლში შემოვეშვი. ან რა გულს უნდა მოეთმინა მაშინ, როდესაც ვიცოდი, რომ ჩემი ერთადერთი იმედი იყო იქ, სადაც არასდროს უნდა ყოფილიყო.

კარი რომ გააღო და დამინახე, უზომოდ გაგიხარდა. გამოიქეცი და მთელი ძალით მეხუტებოდი.

-დედიკო, შენ ხომ აღღღარ წახხხვ... წახხვალ?-მაშინ ყურადღება არ მიმიქცევია იმისთვის, რომ საუბრის დროს უცნაურად ჩერდებოდი. ლაპარაკი ახალი დაწყებული გქონდა და თანაც იმხელა ემოციების ფონზე, ვერ შევამჩმნიე როგორ განიცადა რეგრესი შენმა მეტყველებამ ზუსტად რამდენიმე საათში და კიდევ ერთი სასტიკი კვალი გაჩნდა შენზე.

-არა, ნუ გეშინია, არსად აღარ წავალ, ხომ ხარ შენ კარგად?-უაზროდ ვიმეორებდი ამ წინადადებას და არც ველოდებოდი შენს პასუხს, რადგან გული მიგრძნობდა, რომ რაღაც საშინელებას მეტყოდი. როცა სახეზე შემოგხედე ელდა მეცა და გული გამისკდა. იმ მომენტში მართლა მეგონა, რომ მომავალი რამდენიმე წამის განმავლობაში აუცილებლად მოვკვდებოდი.

სახეზე საშინელი სილურჯეები გქონდა, ტუჩი გახეთქილი, მარჯვენა თვალი დასიებული...დამუნჯებულმა ხელებზე დაგხედე და დასისხლიანებული, ძირში ბოლომდე დაჭრილი ფრჩხილები რომ დავინახე, მუხლები მომეკვეთა, სახე ხელებში ჩავრგე და უბრალოდ ავტირდი. გესმის? სხვა ვერაფერი, რადგან ჩემს ყურთან მამაშენი ჩურჩულებდა:

-დედა რომ შვილს მიატოვებს, ის მეტის ღირსია. რომ წამოსულიყავი, ასე არ მოუვიდოდა. ხომ ხარ დარწმუნებული ამაში?

მაშინ დარმწუნებული ვიყავი და ერთი წუთითაც არ დამიშვია ის, რომ რაც მოხდა ჩემ გარდა კიდევ ვინმე იყო ამაში დამნაშავე.

იმ ღამეს შენი პატარა თითები ტუჩებიდან არ მომიშორებია. მთელი ღამე წუხდი, ჩემს სახელს იმეორებდი და სხეულზე მთელი ძალით მეკვროდი.

-აქ ვარ ნოე, ნახე, დედიკო შენთანაა-გეუბნებოდი, მაგრამ მაინც ვერაფრით დაგამშვიდე.

იმ დღის შიში, სევდა და დანაშაული გრძნობა დღემდე საშინელ ლოდად მაწევს გულზე. ღმერთო, შენ არაფერი გამოგეცადოს არასდროს მსგავსიც კი, მაგრამ როდესაც გეყოლება შვილი, აუცილებლად მიხვდები რას ნიშნავს მისი პატარა წაქცევის ტკივილიც კი და რამხელა ჭრილობები მეხსნება მე მაშინ, როდესაც ვგრძნობ, რომ შეიძლება რაღაც გეტკინოს, თანაც არა შემთხვევით, არამედ გამიზნულად და ძლიერად...

არ ჩათვალო, რომ ამ ყველაფრის მოყოლით თავს ვიმართლებ და ვცდილობ, რომ სხვა თვალით დაგანახო რეალობა, უბრალოდ მგონია, რომ უნდა იცოდე ის, რის გამოც მეც და შენც გამოვიარეთ და კიდევ გავდივართ იმას, რაც გარდაუვალია ჩემთვის, მაგრამ დროებითია შენთვის. არც ის მინდა იფიქრო, რომ შენ ხარ დამნაშავე ჩემი უმოქმედობისა...არა, ეს არასწორია. ყველაფერი ჩემი და იმ საშინელი მბოჭავი ხაფანგის ბრალია, რომელშიც არ მახსოვს როდის გავიხლართე ასე მკვეთრად, ასე სასტიკად, რომ ვეღარ ვპოულობ ვეღარც თავსა და ვეღარც ბოლოს. დიახ, ზუსტად ესაა ჩემი ყოველდღიური შეგრძნება. ასე მგონია უსუსური, ყველაზე სუსტი და გამოუცდელი ჩიტი ვარ, რომელიც საშინელი მხეცის კლანჭებში აღმოჩნდა და უამრავი მცდელობის შემდეგ იმდენად მიეჩვია ტყვეობას, რომ გაფრენა უნდა, თუმცა დაავიწყდა, როგორ უნდა ამოძრაოს ფრთები. ვდგავარ ერთსა და იმავე ადგილზე, ვცდილობ გავიხსენო ის, რაც ოდესღაც მაძლევდა თავდაჯერებულობასა და ძალას, მაგრამ გონებაში სიბნელეა. თანაც ეს სიბნელე იმდენად სასტიკი, მასიური და ყოვლისმომცველია, რომ ერთი წუთითაც კი ვერ ვუშვებ მის არარსებობას.

გიყურებ ახლაც, ვაკვირდები შენს მოძრაობებს, ვგრძნობ სუნთქვის რიტმს, ვიმახსოვრებ იდეალურად გამოკვეთილ ნაკვთებს და ზუსტად ვიცი, რომ ოდესღაც აუცილებლად გამიგებ, რადგან შენ ჩემი სულის ნაწილი ხარ და სხვანაირად არც შეიძლება იყოს.

30 აპრილი, 05:35

მალე გათენდება, თუმცა მთელი ღამე თვალი ვერ მოვხუჭე. ამ ბოლო დროს კიდევ უფრო ხშირად მეფიქრება აქედან უკან მოუხედავად წასვლაზე, მაგრამ სად? ვისთან? როგორ? რანაირად..?

როგორც კი ვიწყებ ფიქრს, უკან ბოროტი ჯუჯებივით მოჰყვებიან დაუსრულებელი კითხვები, რომლებიც მაშინვე შემაცვლევინებენ ხოლმე აზრს. გონება ერთიანად მებინდება და წამიერად წარმოვიდგენ, რომ ახლა სადღაც უცხო ქალაქში ვართ მე და ნოე. ირგვლივ არავის ვიცნობ, არც მე მიცნობს ვინმე და შემიძლია გავაკეთო ნებისმიერი რამ, რაც მსურს. შემიძლია ნებისმიერ დროს ჩავეხუტო ნოეს, წავიყვანო გასართობ ადგილებში, ხმამაღლა ვუმღერო სიმღერები, ერთად ვჭამოთ ერთით მეტი ნაყინი, ვიდრე შეიძლება და შემდეგ დაღლილებმა სათამაშო ხალიჩაზეც კი დავიძინოთ.

ამ ფიქრებიდან ავტომობილის ხმას გამოვყავარ, რომელიც ჩვენს სახლთან ჩერდება. ფანჯრიდან ვიხედები. რა თქმა უნდა, ჩემი ქმარია.

30 აპრილი, 10:00

ზოგჯერ ძალიან მენატრება დედაჩემი და ვაღიარებ, რომ ეს მონატრება ძალიან ეგოისტურია, რადგან მენატრება არა იმიტომ რომ მისი ხმის გაგონება მინდა, უბრალოდ დედა ერთადერთი ადამიანი იყო, ვისაც ველაპარაკებოდი და მისმენდა.

სიმართლე რომ ვთქვა, ჩემსა და დედას შორის მას შემდეგ გაუფერულდა გრძნობები, რაც თინეიჯერობის ასაკში ერთი ბიჭი ძალიან წრფელი და ბავშვური სიყვარულით შემიყვარდა. ეს ბიჭი ჩვენი მეზობელი იყო. ძალიან წყნარი და კეთილი...არასდროს მეუბნებოდა უარს სტიკერების ჩუქებასა და ქართულის დავალებების დაწერაზე. ჩვენი მეგობრობა მას შემდეგ დამთავრდა, რაც დედაჩემმა ჩემი სკოლის რვეულების ბოლო ფურცლებზე გულის ფორმის ჩარჩოში ჩასმული მისი სახელი იპოვნა. ამა, რა თქმა უნდა, მოჰყვა აკრძალვები და გამუდმებით იმის ძახილი, რომ სწავლისთვის უნდა მიმეხედა, მაგრამ ამანაც მეორე ფლანგზე გადაიწია მაშინ, როდესაც თავად დედამ გადაწყვიტა, რომ დრო იყო წესიერი ოჯახი შემექმნა. ამ „დროის“ მოსვლა კიდევ უფრო დააჩქარა იმ ფაქტმა, რომ ძალიან ბევრი ბიჭის ყურადღებას ვიქცევდი, რაც დედაჩემისთვის კატეგორიულად მიუღებელი იყო.

შემდეგ ხშირად ამბობდა, რომ ყველაფერი, რაც დამემართა მისი ბრალი იყო და, მიუხედავად იმისა, რომ მე ყოველთვის ვამშვიდებდი, რომ ეს ასე არ იყო, მაინც ვეთანხმებოდი გულში ამ აზრს და ვერ ვხვდებოდი, რას ემსახურებოდა 17 წლის ბავშვის გათხოვება კაცზე, რომელიც ნანახიც კი არ ჰყავდა. მართალია, ეს იმ დროს არავისთვის გასაკვირი ამბვი არ იყო, რადგან ჩვენთან, და არამხოლოდ ჩვენთან, მასობრივად იქმნებოდა ოჯახები, თანაც ძალიან მცირე ასაკში... შემდეგ ზოგს უმართლებდა, ზოგსაც არა. მე რომ პირველ კატეგორიაში ვერ მოვხვდი, ეს ნათელია, თუმცა მივეკუთვნები კი არა იმათ, ვისაც არ გაუმართლა? არა, ეს არგამართლებაზე ბევრად უფრო მეტია... მახსოვს, ერთ დღეს თბილისი საშნელმა ამბავმა მოიცვა. ჩვენი ქუჩის მოპირდაპირე მხარეს ახალგზარდა გოგომ თავი ჩამოიხრჩო. 9 წლის გოგონამ იპოვნა, რომელმაც თავისი ხელით გადაჭრა თოკი, დედას თმა თავისი თმისსამაგრებით შეუკრა და ასე, რაღაც საოცარი სიმშვიდით გადაიტანა ეს ამბავი. ამ ისტორიაში ყველაზე საშინელი მაინც ის იყო, რომ ხალხმა ძალიან მარტივად გამოიტანა დასკვნა:

-ეგ ისეთ რაღაცებს ხლართავდა თავისი ოჯახის უკან, თავი გარეთ აღარ გამოეყეოფოდაო-თქვა ბრბომ და არც არავის გამოუთქვამს პროტესტი, არავის უთქვამს „რას ამბობთ, გრცხვენოდეთ, ადამიანმა თავი მოიკლა და ასეთი გარხწნილი სიტყვები როგორ ამოგდით პირიდანო“. მართალია, ამისი მთქმელი რომც გამოჩენილიყო და პირდაპირ ეთქვა რაიმე მორალთან მიახლოებული, ხალხი მაინც ვერაფერს გაიგებდა, თუმცა იმ პატარა 9 წლის გოგოს ერთი სიტყვა ხომ მაინც შეეწეოდა, დაიცავდა და ანუგეშებდა...

ნეტავ რას იტყვიან, როცა მ&a